Wat is geweldloze communicatie?

Door te praten over behoeftes kom je snel tot de kern van wat je nodig hebt voor fijne relaties en vruchtbare samenwerking.

Leestijd: 8 minuten

Wat is geweldloze communicatie?

Door te praten over behoeftes kom je snel tot de kern van wat je nodig hebt voor fijne relaties en vruchtbare samenwerking.

Inhoud

Inleiding De geweldloosheid van geweldloze communicatie Het communicatiemodel het beoefenen van geweldloze communicatie werkt transformerend Emotionele vitaliteit en verbindend communiceren Het trainen van geweldloze communicatie Praktijkvoorbeeld

Goede communicatie is de kern van vruchtbare samenwerking en onderling begrip. Een verandering in communicatie is daarom een effectieve manier om de relatie met onszelf en anderen te transformeren. Met Geweldloze Communicatie (GC) leer je verbindend te communiceren en krijg je een besef van dieper liggende waarden en behoeftes. Dit leidt tot meer emotionele vitaliteit en sterke relaties.

Waarom is communicatie een onderdeel van menselijk gedrag? Wat brengt het ons om te communiceren? Als we met een open blik willen kijken naar menselijk gedrag helpt het om te denken aan kinderen of baby’s. We gaan bij hen namelijk uit van onschuld en we hebben nog niet de neiging hen te psychologiseren.

Als we denken aan communicatie en een baby, wat kunnen we dan opmerken? Een baby communiceert emoties en behoeftes heel helder en ongefilterd via lichaamsstaal. We kunnen denken aan oogcontact en lachende gezichtjes, die bij ons een vertederd gevoel oproepen en een neiging om te zorgen voor de baby. We kunnen denken aan een huilende baby om te communiceren dat ie ons nodig heeft.

Het huilen van een baby roept bij ons een primaire reactie op, waardoor we sneller zullen reageren. In die zin is het huilen van een baby een vorm van effectieve communicatie.

Kortom: een baby communiceert in allerlei vormen (lichaamstaal, emotionele expressie en gedrag) wat het nodig heeft, om de verzorgers de beste kans te geven om tegemoet te komen aan zijn behoeftes.

Als we er vanuit gaan dat we als volwassene ook communiceren omdat we iets nodig hebben, is het niet gek dat communicatie doorgaans wordt aangemerkt als allerbelangrijkste element van samenwerken en samenzijn. Door te communiceren kunnen we belangrijke informatie uitwisselen. We kunnen laten merken wat we nodig hebben en begrijpen wat de ander nodig heeft. Hierdoor vinden we passende oplossingen en wordt het mogelijk om ons te organiseren.

Toch gaan de communicatie en ons samenzijn zelden vlekkeloos. Een reden hiervoor is dat we als volwassenen vervallen in het uiten van kritiek en verwijten. We maken pijnlijke vergelijkingen over onze luiheid, egoïsme of schoonheid. Of als iets niet gaat zoals we willen veroordelen we mensen of situaties als slecht en onwerkbaar. Deze vormen van veroordelende communicatie zorgen er meer dan eens voor dat we contacten verbreken of verliezen, samenwerkingen ontbinden of in slopende conflicten terecht komen.

Deze conflicten zijn niet verrassend, want door socialisatie en opvoeding zijn we gaan communiceren wat we goed en slecht vinden, in plaats van wat we nodig hebben. Met andere woorden hebben we verleerd wat we als baby heel goed konden; de mensen om ons heen de beste kans geven om ons tegemoet te komen in wat we nodig hebben.

Misschien denk je nu: ‘Dat is toch niet alleen communicatie, maar vooral instelling en inzicht?’ En inderdaad, wat we communiceren staat in nauw verband met hoe we ons voelen en hoe we de wereld zien. Ze beïnvloeden elkaar zelfs wederzijds. Daar zit dus een grote potentie, want hoe je communiceert kan potentieel beïnvloeden hoe je denkt, voelt en relateert.

Door het leren van Geweldloze Communicatie (afgekort: GC) ga je weer communiceren zoals echt helpend is. Je leert op een heldere manier duidelijk te maken wat je nodig hebt en op een empathische manier te horen wat de ander nodig heeft – zonder de verwarrende verwijten en oordelen.

De geweldloosheid van Geweldloze Communicatie

Het huilen van een baby roept bij ons een primaire reactie op, waardoor we sneller zullen reageren. In die zin is het huilen van een baby een vorm van effectieve communicatie.

<< Marshall Rosenberg. De bedenker van Geweldloze Communicatie.

Marshall Rosenberg was internationaal conflict/vredes bemiddelaar en psychotherapeut. Als je interesse hebt in zijn werk dan zijn er zowel door hem geschreven boeken als een aantal DVD’s van een paar van zijn live trainingen.

De bedenker van geweldloze communicatie, de psychotherapeut Marshall Rosenberg, ontdekte 3 belangrijke factoren die hem hielpen te begrijpen waarom sommigen van ons in een situatie reageren met mededogen en compassie – waar anderen reageren met meer geweld of andere uitingen van verbroken verbinding:

- Hoe ons is geleerd te denken
- Hoe ons is geleerd te communiceren
- De specifieke strategieën die ons zijn geleerd om anderen en onszelf te beïnvloeden

Marshall Rosenberg concludeerde dat onze manier van communiceren beïnvloedt hoe we ons bewegen in de wereld. Vervolgens bedacht hij een nieuwe vorm van communiceren op basis van een aantal principes die gewelddadigheid minimaliseert en verbinding optimaliseert: Geweldloze Communicatie.

Het Communicatiemodel

Het model van Geweldloze Communicatie is niet ingewikkeld. De focus ligt op 4 stappen, die je ten alle tijden in alle communicatie kunt toepassen:

1. 1. 1. een observatie van de situatie, of de gedeelde realiteit
    2. je gevoel bij die realiteit
    3. je behoefte die daar aan ten grondslag ligt
    4. een verzoek om iets dat jou helpt in deze situatie

Zoals je ziet communiceer je zo nooit een oordeel of kritiek en ligt de focus op je gevoelens en je behoeftes. Ons gevoel is immers een krachtig communicatiemiddel dat anderen direct begrijpen (denk aan een huilende of lachende baby) en onze behoeftes gaan over wat we nodig hebben. Als je vervolgens ook meevoelt met de ander en begrijpt welke behoefte achter een gevoel zit, kun je samen tot oplossingen komen die aan allebei jullie behoeftes voldoet.

Hoewel het model niet ingewikkeld is, kost het wat tijd om te leren om behoeftes te herkennen en te voelen. Het duurt even om uit onze patronen van verwijten te stappen en te leren dat achter onze verwijten behoeftes zitten, en het kost tijd om door de kritiek van een ander heen te leren luisteren naar de behoefte erachter. Het goede nieuws is dat dit allemaal te leren is en leidt tot meer helderheid, verbinding en effectievere samenwerking.

Te vinden in: Marshall Rosenberg – Living Nonviolent Communication (2012)

Transformeren met oefening

Het duurt even voor je GC helemaal onder de knie hebt en je de voordelen gaat opmerken. Ik hou zelf enorm van rennen en vergelijk het daar graag mee. Want hoewel we allemaal kunnen rennen, hebben de meesten van ons training nodig om gezond en langdurig te kunnen rennen. En naarmate je vaker rent, ga je het ook op andere vlakken merken. Je eet en slaapt anders en je blik op gezondheid en vitaliteit verandert en je voelt je algeheel gezonder.

Het beoefenen van GC kun je hiermee vergelijken. Hoewel je de oefeningen en het model al snel in essentie kunt begrijpen, zal het toepassen en het écht éigen maken ervan meestal een tijdje duren. Net als bij sporten duurt het even voor je resultaat gaat zien en moeten je spieren nog wennen. Maar naar verloop van tijd zal je steeds ‘sterker’ worden in GC. Wat in het begin moeite kostte doe je later met meer gemak. Na een tijdje merk je dat je kijk op jezelf en anderen is veranderd en dat je anders in het leven bent gaan staan. Je krijgt meer vertrouwen in je vermogen tot verbinden en het communiceren van je behoeftes. Je relaties voelen merkbaar gezonder. Je hebt nu je GC-spier versterkt!

Emotionele vitaliteit & Verbindend communiceren

Het beoefenen van GC brengt je meer emotionele vitaliteit en meer verbinding met jezelf en anderen, met gezonde en sterke relaties. Je krijgt een dieper begrip van wat van waarde is voor jou en andere mensen. Dit leidt tot een aantal nieuwe vaardigheden:

- - Je zult steeds beter gaan zien hoe er onder al onze woorden een dimensie ligt aan verlangens, dromen, behoeftes en waarden.
  - Je leert welke manieren van spreken kunnen bijdragen aan minder verbinding en je zal bewuster worden van hoe je zelf invloed kunt uitoefenen door je anders uit te drukken en te luisteren.
  - Je krijgt een nieuw perspectief waarin je kritiek, afwijzing en beschuldigingen kunt vertalen naar onvervulde behoeftes.
  - Je wordt beter in staat om te verbinden met wat belangrijk is voor ons mensen en met compassie te kijken naar wat we doen.
  - Je leert met welke woorden en energie je anderen en jezelf kunt bijstaan met responsieve sensitiviteit, warmte, en begrip.

Uiteindelijk zal je merken dat bepaalde gewoontes van spreken en reageren zijn veranderd in andere gewoontes, die meer bijdragen aan de relationele verbinding en gezondheid. Dit is het moment waarop je GC-spieren echt getraind zijn en waarop je een aantal veranderingen zult gaan opmerken:

- - Anderen zullen vaker tegen je zeggen hoe empathisch ze je vinden en hoe goed je kunt luisteren, hoe begrepen ze zich bij je voelen en hoezeer het hen helpt om met je te praten.
  - Je zult met meer vertrouwen en kracht om kunnen gaan met conflict en in uitdagende situaties met meer gemak een de-escalerende en helpende rol kunnen aannemen.
  - Je weet beter wat je zelf nodig hebt door je begrip van je behoeftes en je kan deze behoeftes effectief eren. In je kracht staan wordt de norm, in plaats van iets wat je af en toe overkomt.
  - Je zult merken dat je minder in situaties terecht komt waarin het voelt alsof je je ‘moet’ aanpassen of waarin je je stuk kijkt op een oplossing.
  - Je ervaart meer vertrouwen en rust en je voelt je in staat om het leven, anderen en jezelf recht aan te kijken.

Het trainen van GC

Zoals alle vaardigheden zijn er bepaalde manieren om je kennis en kunde te versterken en te oefenen. Bij fitness zouden het spiergroepen kunnen zijn die je traint met bepaalde oefeningen. Ook bij GC is er sprake van bepaalde ‘spiergroepen’ die je kunt trainen, die uiteindelijk zorgen voor een balans in het geheel.

De GC-spiergroepen die je gaat trainen zijn:

- - Zelf-empathie: Het communiceren met jezelf over je gevoel en behoeftes
  - Zelf-expressie: Het communiceren over wat er leeft in jou met anderen
  - Stille Empathie: In stilte raden wat er gaande is in anderen
  - Empathie: Hardop raden wat er gaande is in anderen

Hierbij maak je gebruik van verschillende oefeningen, steeds volgens het model: observatie, gevoel, behoefte en verzoek.

Een praktijkvoorbeeld

<< “The power of Nonviolent Communication” Big Dream: Before and after Nonviolent Communication 1m54

In het Freedom Project worden gevangenen getraind met Nonviolent Communication and Mindfulness. Meer hierover kun je vinden in dit artikel voor verbluffende ontroerende resultaten.

“My whole life has been dominantly been enforced by violence, it was a way to solve problems, it was a way to express myself. And this (ed: Nonviolent Communication) has helped me realise that those problems can't be fixed without violence. Violence doesn’t do anything than cause more violence. This (ed: Nonviolent Communication) has allowed me to not need to pursue violence. I don’t need violence, nobody does. This world is about expressing who we are and what we need to each other, so we can grow together.”

"Mijn hele leven is overwegend gestuurd door geweld, het was een manier om problemen op te lossen, het was een manier om mezelf te uiten. Geweldloze Communicatie heeft me doen beseffen dat die problemen zonder geweld kunnen worden opgelost. Geweld leidt alleen maar tot meer geweld. Geweldloze Communicatie heeft ervoor gezorgd dat ik geen geweld meer hoef te gebruiken. Ik heb geen geweld nodig, niemand heeft dat nodig. Deze wereld gaat over het aan elkaar uiten van wie we zijn en wat we nodig hebben, zodat we samen kunnen groeien."

The power of Nonviolent Communication” Big Dream: Before and after Nonviolent Communication 1m54

In het Freedom Project worden gevangenen getraind met Nonviolent Communication and Mindfulness. Meer hierover kun je vinden in dit artikel voor verbluffende ontroerende resultaten.

“My whole life has been dominantly been enforced by violence, it was a way to solve problems, it was a way to express myself. And this (ed: Nonviolent Communication) has helped me realise that those problems can’t be fixed without violence. Violence doesn’t do anything than cause more violence. This (ed: Nonviolent Communication) has allowed me to not need to pursue violence. I don’t need violence, nobody does. This world is about expressing who we are and what we need to each other, so we can grow together.”

Nederlandse vertaling:
“Mijn hele leven is overwegend gestuurd door geweld, het was een manier om problemen op te lossen, het was een manier om mezelf te uiten. Geweldloze Communicatie heeft me doen beseffen dat die problemen zonder geweld kunnen worden opgelost. Geweld leidt alleen maar tot meer geweld. Geweldloze Communicatie heeft ervoor gezorgd dat ik geen geweld meer hoef te gebruiken. Ik heb geen geweld nodig, niemand heeft dat nodig. Deze wereld gaat over het aan elkaar uiten van wie we zijn en wat we nodig hebben, zodat we samen kunnen groeien.”

<< Beweeg je muis over de tekst voor een vertaling

Krachtig communiceren wat je nodig hebt

De meesten van ons communiceren vaker over wat we niet willen, wat we vinden en over wat vervelend voelt – dan dat we communiceren over wat we nodig hebben of luisteren naar wat een ander nodig heeft. Herken jij dit en wil je opvallen voor jouw krachtige en empathische communicatiestijl?

Laat je email-adres achter en ontvang mijn nieuwsbrief met frequente tips voor krachtige, empathische en effectieve communicatie. De tips zijn direct toepasbaar en geven inzicht in het model van geweldloze communicatie.

Je ontvangt ook een seintje als ik een blog heb geplaatst en andere updates van mijn werk. Meestal eens in de twee weken, nooit vaker dan wekelijks. Je kunt je op elk moment weer uitschrijven.

Wat is geweldloze communicatie?

Wat is geweldloze communicatie?

De geweldloosheid van Geweldloze Communicatie

Het Communicatiemodel

Transformeren met oefening

Emotionele vitaliteit & Verbindend communiceren

Het trainen van GC

Een praktijkvoorbeeld

Krachtig communiceren wat je nodig hebt

Krachtig communiceren wat je nodig hebt

Schrijf je in om mijn nieuwsbrief te ontvangen

jouw gratis ebook: betekenisvol in dialoog

Algemene Voorwaarden

Meer weten?

Vragen of opmerkingen?

Dankjewel voor je aanmelding

je bent aangemeld voor de nieuwsbrief

Dankjewel voor je aanmelding

het ebook komt zodra het klaar is